Današnji dan posvećen je sjećanju na žrtve najvećeg zločina na području Evrope nakon Drugog svjetskog rata. Cijeli svijet 11. jula sjeća se nevino stradalih žrtava genocida u Srebrenici koji se dogodio prije 29 godina.

U julu 1995. godine snage Vojske Republike Srpske (VRS) su tokom genocida u Srebrenici ubile preko 8.000 muškaraca i dječaka u Srebrenici i okolini, a do sada je identifikovano i ukopano nešto viče od 6.600 osoba.

Radovan Karadžić, prvi predsjednik bosanskohercegovačkog entiteta Republika Srpska (RS), osuđen je u Hagu pravosnažno na kaznu doživotnog zatvora za genocid u Srebrenici, kao i zločine protiv čovječnosti i kršenje zakona i običaja ratovanja u drugim dijelovima BiH. Na doživotnu kaznu na istom sudu za genocid je osuđen i glavni komandant VRS-a, Ratko Mladić.

Generalna skupština Ujedinjenih nacija 23. maja je većinom glasova usvojila Rezoluciju o genocidu u Srebrenici, tako da sada 11. jul ima globalni karakter.

Negiranje genocida

Rezoluciju UN o Srebrenici predložile su Njemačka i Ruanda a sponzorisalo je 38 država, među kojima su zemlje Kvinte i sve bivše jugoslovenske republike osim nažalost Crne Gore i naravno Srbije koja i dalje glorifikuje glavne arhitekte genocida – zločince Radovana Karadžića i Ratka Mladića. Posebno je poražavajuće što Crna Gora, jedina pored Srbije iz regiona, nije sponzorisala rezoluciju čime nas je vlast predvođena Milojkom Spajićem i salonskim četnikom, profesionalnim Srbinom Andrijom Mandićem, propisno obrukala i pokazala da je samo filijala ”srpskog sveta”.

Pod velikim pritiskom zapadnih partnera, Crna Gora je ipak podržala Rezoluciju. Ali će ostati upamćeno ustezanje crnogorske Vlade na čelu sa Milojkom Spajićem, koji su iz straha od predstavnika ”srpskog sveta” priložili dva amandmana na rezoluciju koji na kraju nijesu ni usvojeni u obliku u kojem su predloženi.

Amandmani Crne Gore na rezoluciju o Srebrenici su prvo modifikovani, skraćeni i redefinisani, pa onda ugrađeni u preambulu rezolucije koju su Ujedinjenim nacijama podnijele Nemačka i Ruanda.

Na obilježavanje 11. jula, Dana sjećanja na genocid u Srebrenici, danas će u Memorijalni centar u Potočarima ići savjetnici i saradnici predsjednika države Jakova Milatovića, delegacije Skupštine i Vlade, kao i predstavnici nekoliko partija. Ipak, za razliku od prethodnih godina, u delegaciji neće biti nikog od najviših zvaničnika (predsjednika države, parlamenta i vlade), a nije najavljeno ni obilježavanje godišnjice genocida na državnom nivou. To je uostalom i očekivano, jer zamislite da na obilježavanje godišnjice genocida u Srebrenici vidite Andriju Mandića, salonskog četnika i velikog fana Mladića i Karadžića, a pogubljeni Spajić ne smije da ode u Potočare zbog straha od šefova ”srpskog sveta”.

Odsustvo najviših državnih zvaničnika na obilježavanju godišnjice genocida u Srebrenici, kao i sve ono što se dešavalo prilikom usvajanja Rezolucije o Srebrenici u UN, ali i nakon toga kada je kao kompenzacija ”srpskom svetu” usvojena apsurdna rezolucija o Jasenovcu u crnogorskom parlamentu, jasno govori da se trenutna crnogorska vlast potajno nikad nije odrekla genocidne politike.

Svetosavska sekta (SS) poznata i pod akronimom SPC, dovela je ”oslobodioce” na vlast, i predstavlja vezivno ideološko-političko tkivo koje prožima sve vlade koje su došle nakon 30. avgusta 2020. godine – od one Zdravka Krivokapića, preko vlade Dritana Abazovića, pa sve do izvršne vlasti koju formalno predvodi Milojko Spajić, a faktički kontroliše Aleksandar Vučić preko beogradskog apartčika Andrije Mandića.

Krivokapićeva, Abazovićeva i Spajićeva vlada povezane svetosavskom ideologijom i tzv. SPC za koju se neraskidivo vezuje etničko čišćenje i genocid

Ideološka podloga sve ove tri vlade zasnovana je na velikosrpsko-svetosavskim temeljima, čiji je sinonim takozvana SPC. Upravo je tzv. SPC zidala duhovne i ideološke temelje za ratne zločine devedesetih uključujući i genocid u Srebrenici, pa stoga i ne čudi što se trenutna vlast onoliko snebivala i pokušavala da se opere nakon što je pod velikim pritiskom Zapada glasala za Rezoluciju o Srebrenici 23. maja.

Zaboravili na zločinački pedigre SS

Treba podsjetiti da je tzv. SPC izgubila spor pred sudom u Parizu protiv listova Liberation, Le Monde i Le Figaro koje je tužila za klevetu jer je u tekstovima objavljenim u tim listovima optužena da podržava etničko čišćenje i zločin genocida u Bosni i Hercegovini, ugledni Liberation je 26. juna 1995. godine objavio tekst u kome izvještava o izrečenoj odluci Suda.

A što su sve radili tzv. SPC i njeni najviši funkcioneri da bi ih, opravdano, povezivali sa etničkim čišćenjem i genocidom, pročitajte u nastavku. 

Upravo devedesetih godina nakon pada komunizma dolazi do ekspanzije militantnog svetosavlja, koje je bilo neizostavna komponenta zločinačkog velikosrpskog nacionalizma.  Pogubni svetosavski nacionalizam nekako je držan pod kontrolom za vrijeme komunizma, ali je tokom 1990-ih naprosto eksplodirao. SPC se tada istakla kao institucija koja je bila preokupirana širenjem “svetosavskog nacionalizma” koji je postao dominantna struja unutar crkve.

Kao glavni zastupnici  nacionalizma unutar tzv. SPC, istakli su se učenici jednog od utemeljivača ekstremne fašističke svetosavske ideologije Justina Popovića – Amfilohije Radović, Artemije Radosavljević, Atanasije Jevtić i Irinej Bulović.

Za zločin spremni

Sva četiri Justinova ”svetosavska jahača apokalipse” su se našli u vrhu SPC, kao episkopi. Njih  četvorica, uz nekadašnjeg lidera SS Gojka Stojčevića, predstavljali su “ideološki sinod” SPC koji je podržavao gotovo sve ratne akcije srpske vojske, opravdavao zločine i relativizovao genocid.

Srpska pravoslavna crkva je bila glavna pokretačka snaga ratnohuškačkih aktivnosti na prostoru bivše SFRJ, a tokom ratova u bivšoj Jugoslaviji odbacila je sve ponuđene mirovne planove, uključujući Vensov plan, Vens-Ovenov plan, Plan Kontakt grupe i Dejtonski mirovni sporazum. Čak i kad su poslanici Republike Srpske bili spremni na povlačenje, SPC je zastupala “jedan puno militantniji stav”.

Amfi, Arkan, Tigrovi i ”mitraljez vladika” Filaret

Primjera ekstremne militarističke ideološke ostrašćenosti koju je stimulisala SPC ima na pretek, a u nastavku ćemo navesti samo neke od najpoznatijih primjera.

Prisjetimo se čuvenog događaja kada je mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije u junu 1991. godine doveo Željka Ražnatovića Arkana i njegovu do zuba naoružanu paravojnu formaciju “Tigrovi” u Cetinjski manastir.

Amfilohije blagosilja Arkana i ”Tigrove” na Cetinju

Arkanovci su uz blagoslove i zdravice ispraćeni na ratište gdje su se bavili omiljenim svetosavskim aktivnostima – ubijanjem, silovanjem, pljačkanjem, mučenjem… Amfilohije Radović je potom i sam krenuo u Dubrovnik, gdje je tokom jeseni 1991. hrabrio crnogorske rezerviste i srpske paravojne formacije koje su vršili opsadu Dubrovnika. Treba takođe podsjetiti da je vođa paravojnih snaga koje su opsjedale Dubrovnik u to vrijeme izjavljivao da mu je “vrhovni zapovjednik” tadašnji patrijarh SPC Pavle.

Filaret – ”mitraljez vladika”

Tadašnji arhimandrit Filaret Mićević je putem medija pozivao na rat i išao na ratom zahvaćene prostore hrabreći srpske dobrovoljce. U avgustu 1991. godine Filaret je uslikan kod manastira Komogovina, između Kostajnice i Gline, s grupom srpskih “boraca” na oklopnom vozilu sa mitraljezom koji mu je naslonjen preko ramena.

Ratnohuškački ”podvizi”

U aprilu 1992. Amfilohije Radović opet ”briljira”, u jednom od svojih brojnih ratnohuškaških napora, izjavljuje kako se zalaže za ujedinjenje svih srpskih zemalja, ali se plaši da će ta šansa ponovo biti propuštena, “kao što je bila propuštena i 1918.”.

Blagosiljanje paravojnih formacija koje kreću u izvršenje ratnih zločina

Početkom rata u Bosni i Hercegovini zvorničko-tuzlanski episkop Vasilije Kačavenda je u Bijeljini držao ratnohuškaške govore i javno podržavao politiku Radovana Karadžića. Kod Kačavende su dolazili pripadnici vojnih i paravojnih formacijama i referisali mu ”koliko je džamija poravnato”.

„Prošao sam asfaltnim putem Jadar-Petriča. Ugledao sam minaret do nebesa. Mislim da je on jutros poravnat. Trebao je biti“, rekao je general Miodrag Živanović, dok je 13. jula 1995. godine, u kući Zvonka Bajagića, izvještavao vladiku Vasilija Kačavendu o akciji u Srebrenici.

Mladić i Kačavenda: Braća po zločinu

Zvorničko-tuzlanski vladika, koji će kasnije postati sinonim za seksualnu izopačensot i lanac pedofilije u SPC, samo se osmjehnuo. Kasnije tog dana Kačavenda će služiti liturgiju u vlaseničkoj crkvi.

„Ja želim da čestitam generalu i preko vas hrabroj srpskoj vojsci i vojskovođama. I mnogim našim Obilićima. Koji su u svakoj prilici spremni teći i oteći, i na strašnom mjestu ostajati u odbrani vječnih ideala, vjere naše pravoslavne imena Srbinovog i otadžbine. Koji hrabro nose krst časni, da bi dobili slobodu zlatnu“, reći će vladika Vasilije.

Jevtić ”solidan” u huškanju

Hercegovački episkop Atanasije Jevtić, na čiju su  sahranu ”potrčali” bivši premijer Zdravko Krivokapić i njegovi ”apostoli” uključujući i aktuelnog premijera Milojka Spajića, 1993. godine je izjavio kako Republika Srpska mora “sići na Neretvu” i “na srpsko more”.

U prilog širenju ratne propagande 90-ih ide i dokument koji je donijet na arhijerejskom Saboru, održanom od 14. do 28. maja 1992. godine, nazvan “Memorandum SPC”, koji govori protiv “avnojevskih” granica i uskraćuje podršku vlastima novoosnovane SRJ koje su prihvatile te granice i službeno se “povukle” iz rata.

Treba takođe podsjetiti da su visoki predstavnici takozvane SPC bili prisutni na skoro svim ratnim zasjedanjima Skupštine Republike Srpske. Mitropolit dobrobosanski Nikolaj Mrda je govorio da Srbi pod vođstvom Radovana Karadžića i Ratka Mladića “slijede trnovit put Isusa Hrista”.

Atanasije Jevtić – u elementu

O odličnim odnosima čelnika SPC i ratnih zločinaca govori i podatak da je krajem aprila 1993. godine, mitropolit Nikolaj izjavio da general Ratko Mladić prihvata sve njegove prijedloge, dok je predsjednik Republike Srpske  Radovan Karadžić,  početkom 1994. ocijenio odnose između Crkve i države kao ”izvanredne”. Atanasije je u avgustu 1994. još jednom podržao odbacivanje plana Kontakt grupe, čak i po cijenu NATO bombardovanja.

Doprinos ”blaženog” Pavla ratnim podvizima

Bivšeg patrijarha SPC Pavla srpska propaganda uporno nastoji da predstavi kao sveca i reprezenta istinskog hrišćanskog učenja, ali ni on nije bio imun na huškanje Srba na odbranu ”svetog srpskog tla” u Bosni.

Radovan Karadžić i Gojko Stojčević, alijas Pavle

U avgustu 1994. godine Pavle je imao ”turneju” po “Republici Srpskoj” i oštro agitovao protiv prihvatanja plana Kontakt grupe i svakog drugog sličnog sporazuma. Srpska pravoslavna crkva je tada još uvijek zastupala čvrstu poziciju stvaranja “Velike Srbije” u koju bi ušla cijela BiH i tadašnji okupirani prostor Republike Hrvatske i svako odstupanje od tog cilja za nju je bila “izdaja nacionalnih interesa”.

Krstareći po etnički očišćenim područjima BiH, patrijarh Pavle je držao “opela”, “parastose” i liturgije “srpskim žrtvama” i u svojim “besedama” iznova podsjećao na “genocid nad Srbima”, a u Foči (koja je u međuvremenu preimenovana u “Srbinje”) otvorio je “Duhovnu akademiju ‘Vasilije Ostroški’” u kojoj će SPC odgajati mlade bogoslove i pripremati ih za sveštenički poziv. Patrijarh pri tom, kako su pisali mnogi regionalni i svjetski mediji, nije vidio rijeke krvi koje su tekle i nije se sablažnjavao nad masovnim klanjima.

Vidovdan 28. jun 1995. godine Sokolac neposredno pred genocid u Srebrenici: Patrijarh Pavle – čovjek kojeg je svetosavska propaganda željela da predstavi kao sveca, blagosilja ratne zločince Radovana Karadžića i Ratka Mladića

Turneja kulminira posjetom Palama 14. avgusta 1994. godine, gdje patrijarh blagosilja Radovana Karadžića i Ratka Mladića, lomi s njima pogaču i drži liturgiju. Pavle je i na Vidovdan 28. juna ratne 1995. godine u opštini Sokolac u BiH držao govor uz Mladića i Karadžića koji su 11. jula krenuli u realizaciju srebreničkog genocida.  

Time je praktično dao eshatološku legitimaciju dvojcu zločinaca koja im je poslužila kao neka vrsta religiozno-mističnog opravdanja za genocid u Srebrenici – najveći zločin na teritoriji Evrope nakon Drugog svjetskog rata.

Dejton za razočarenje Srpske crkve

Krajem 1995. godine je došlo do potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma, kojim je okončan rat u Bosni i Hercegovini, na veliko razočarenje Srpske pravoslavne crkve.

Milošević za SPC bio preblag!

Naime, nakon što je Radovan Karadžić ovlastio Miloševića da u Dejtonu zastupa interese bosanskih Srba, Milošević je tražio da to patrijarh odobri. Patrijarh Pavle je isprva potpisao dokument, ali je u decembru 1995. godine najmanje deset episkopa SPC zbog toga zatražilo njegovu ostavku. Sazvan je čak i vanredni crkveni sabor 21. i 22. decembra na kojem je Pavlov potpis proglašen nevažećim!

Zatim 1996. godine stupa osvjedočeni ratnohuškač  Amfilohije Radović koji je uredio zbornik “Jagnje Božije i zvijer iz bezdana”, u kome se izlaže srpska pravoslavna filozofija rata. Knjiga sadrži doprinose mnogih srpskih popova i ”učenjaka”, među kojima je i Radovan Karadžić, a služi pravdanju rata u Bosni i suprotstavljanju srbijanskoj protivratnoj literaturi.

Amfilohije Radović, čovjek-mržnja

Kritičari crkve, poput pokojnog analitičara religije Mirka Đorđevića, često su naglašavali da je SPC u procesu raspada jugoslavenske države i tokom burnih ratnih zbivanja “odigrala neslavnu ulogu”. Zvanični podaci govore da su na području Republike Srpske porušene  gotovo sve džamije (ukupno 1.186) i veliki broj katoličkih crkvi (preko 500), što srpska crkva nikad nije osudila.

Za kraj treba napomenuti da je Srpska pravoslavna crkva izgubila 1995. godine sudski spor u Parizu, nakon što je podnijela tužbu protiv listova Libération, Le Monde, Le Figaro zbog  tekstova u kojima je optužena za podržavanje etničkog čišćenja i zločina genocida u Bosni i Hercegovini.

Ovo je samo šturi podsjetnik jednog neznatnog djelića ratnohuškačkih napora i zločinačkih poduhvata koje je ideološki i logistički podržavala svetosavska sekta (SS), a koja je dovela današnje ”oslobodioce” na vlast u Crnoj Gori i koja podržava trenutnu Spajićevu Vladu. Stoga se za kraj treba zapitati – da li je uopšte predstavnicima ovakve crnogorske vlasti danas mjesto u Potočarima?

Autor:Balša Knežević

IzvorAktuelno