Ozon je vršio građanski monitoring kvaliteta vazduha tokom sezone grijanja, od 1. oktobra prošle do 1. aprila ove godine, shodno metodologiji koju su razvili kroz višegodišnji servis "Ekoskop", prenosi agencija Mina.

„Kada su u pitanju čestice PM10, tokom sezone grijanja 2020/2021. godine, najviše, 106 dana, sa prekoračenjima srednjih dnevnih vrijednosti zabilježeno je Pljevljima, što je identičan broj dana kao i prethodne“, rekli su iz Ozona.

Kako su naveli, slijedi Bijelo Polje sa 98 dana, zatim Podgorica (u Bloku V 64, na Zabjelu 73), dok je u Nikšiću 59 dana prekoračena srednja dnevna vrijednost PM10.

Iz Ozona su kazali da je u Nikšiću od 9. do 24. decembra došlo do zastoja u radu uzorkivača za PM10 čestice, tako da su analizirani uzorci samo od 1. do 8. i od 25. do 31. decembra prošle godine.

To, kako su naveli, ostavlja mogućnost da je u tom periodu bilo prekoračenja i onemogućava do kraja prezican pregled stvarnog stanja.

Propisana granična srednja dnevna vrijednost za PM10 je 50 µg/m3, a dozvoljeni broj prekoračenja na godišnjem nivou 35 dana.

Iz Ozona su kazali da je na osnovu rezultata monitoringa nesporno da se radi o alarmantnom stanju u sve četiri opštine u kojima su postavljene mjerne stanice.

„Ako analiziramo rezultate ovogodišnje sezone grijanja u odnosu na prethodnu, primjećujemo da je izuzev Pljevalja, koje ima identičan broj dana sa prekoračenjima srednjih dnevnih vrijednosti suspendovanih PM10 čestica, u ostalim opštinama stanje nešto povoljnije“, kaže se u saopštenju.

Iz Ozona su najavili da će analizirati kako su mjere, predviđene nacionalnim strateškim i lokalnim planovima upravljanja kvalitetom vazduha, uticale na utvrđeno stanje i obavijestiti javnost o tome.

Kako su naveli, praškaste materije se dovode u vezu s nizom bolesti, od onih koje pogađaju srce i disajne organe, preko dijabetesa, do neplodnosti i raka.

“Praškaste materije i SARS-CoV-2 negativno utiču na iste ćelije i djelove ćelija, i zato se kod zaraženih osoba koje su izložene aerozagađenju dešava dodatno respiratorno pogoršanje usljed odgovora na prisustvo SARS-CoV-2, time su češći teži oblici Covida-19, dok su i smrtni ishodi učestaliji”, piše u saopštenju.

Dosadašnja istraživanja, kako se navodi, pokazuju da aerozagađenje povećava smrtnost od Covida-19 u svijetu za 15 odsto, a u Evropi za 19 odsto.

“Takođe, utvrđeno je da porast koncentracije PM čestica od jednog mikrograma po kubnom metru povećava smrtnost od Covida-19 za 11 odsto”, kaže se u saopštenju.

Iz Ozona su rekli da zbog toga smatraju da su neophodna ekološko - epidemioška ispitivanja povezanosti aerozagađenja i Covida-19.

Kako su kazali, ona moraju da budu precizno planirana i izvedena da bi se mogli donijeti adekvatni zaključci i predlozi mjera, i kao takvi realizovati kroz novu nacionalnu strategiju, koja je trenutno na javnoj raspravi, i nove lokalne planove.

„Građanski monitoring urađen je na osnovu zvaničnih mjesečnih izvještaja o kvalitetu vazduha u Crnoj Gori, koje za Agenciju za zaštitu prirode i životne sredine, u skladu sa Programom monitoringa, priprema Centar za ekotoksikološka ispitivanja Podgorica, na osnovu rezultata državne mreže koju čine devet mjernih stanica“, dodaje se u saopštenju.