Endometrioza je bolest koja brzo napreduje, a nastaje kada se sluznica materice (endometrijum), nađe na nekom drugom mjestu, najčešće na trbušnoj maramici zidova male karlice, vezama materice, jajniku, jajovodu i drugim.

UZROK I FAKTORI RIZIKA

Nije tačno utvrđeno zašto endometrioza jajnika nastaje ali postoji nekoliko mogućih uzroka. Kada se krv s dijelovima endometrijuma vraća se kroz jajovode nazad u matericu, prekomjerno lučenje estrogena kao posljedica gojaznosti ili menstruacije u ranom životnom dobu, oslabljen imunološki sistem, koji ne može uništiti endometrijalno tkivo van materične šupljine, ukoliko često koristite vaginalne tampone tokom menstruacije, ukoliko imajte u porodici nekog ko je imao endometriozu su samo jedni od potencijalnih faktora rizika ovog oboljenja od kojeg pate milioni žena širom svijeta.

Endometrijum se u tom slučaju, u formi izraslina, čvorića ili cista različitih boja, veličina i oblika, može javiti na površini ili vezama materice, u jajnicima, jajovodu u mokraćnoj bešici, na trbušnoj maramici uz bočni karlični zid, a rjeđe na organima van male karlice.

SIMPTOMI

Kad se pojave, simptomi endometrioze mogu da zavaraju dijagnostikovanje te da se pomisli na neke druge bolesti, poput infekcija bubrega ili urinarnog trakta, celijakije i upale slijepog crijeva. Zbog toga je vrlo bitno uspostaviti tačnu dijagnozu. Najčešči simptom je snažan bol u karlici, bolne menstuacije, kao i bol tokom polnog odnosa. Endometrioza jajnika kod pojedinih osoba se manifestuje kao prilično neodređen, ali veoma intenzivan i proširen bol.

Na endometriozu se može posumnjati i ukoliko se primijete neki od sljedećih simptoma, kao što su bol u krstima, bol u vrijeme ovulacije, bol u crijevima, obilno krvarenje i umor. Priraslice se često povezuju sa endometriozom i prema tipu i lokaciji priraslica bol može varirati od blagog do jakog. Bol može uzrokovati tenzija u depozitima endometrioze, pritiska od endometrijalnih cisti ili od priraslica koje pritiskaju i vuku organe. Bol može biti izazvan određenim položajima ili aktivnostima i ometati vas u svakodnevnom životu.

LIJEČENJE

Liječenje endometrioze zasniva se na tri načela, smanjenje proširenosti bolesti, smanjenje ili otklanjanje bola, poboljšanje plodnosti. Prvo se uradi ultrazvuk male karlice, ali endometrioza jajnika potvrđuje se samo laparoskopijom, na stomaku se pravi mali rez, da bi se kroz njega ubacila tanka optička cev (laparoskop) sa objektivom na vrhu, što omogućava ljekaru precizan uvid u unutrašnjost male karlice. Ova metoda se pokazala kao najefikasnija u liječenju endometrioze.

Endometrioza se liječi ili hirurškim putem ili lijekovima. Počinje se primenom analgetika. Kod blažih tegoba često je efikasna hormonska terapija. Pošto endometriozu u mnogim slučajevima podstiče višak estrogena, koji obnavljaju sluznicu, ljekari često prepisuju gestogene. Gestogeni degradiraju ćelije sluznice materice, atrofiraju ih. Liječenje kod težih oblika endometrioze može da potraje i pola godine. Kod određenih slučajeva endometrioze terapija je isključivo hirurškim putem.

Ženablic