U sklopu napora Vašingtona da uguši ambicije Pekinga u sektoru razvoja napredne tehnologije poluprovodnika, američko ministarstvo trgovine ovih dana planira da uvede paket novih pravila koja će regulisati koje tehnologije čipova mogu da se izvoze u Kinu, navodi Blumberg.

Očekuje se da će nove mjere uključivati formalizovanje izvoznih ograničenja na tehnologiju kojom se proizvode napredni poluprovodnici, kao i zabranu prodaje alata za proizvodnju logičkih i memorijskih čipova u Kini, te ograničavanje pristupa čipovima koji se koriste za superkompjutere i vještačku inteligenciju (AI).

SAD su, pojašnjava Blumberg, sve više fokusirane na ograničavanje pristupa američkoj visokokvalitetnoj tehnologiji poluprovodnika kao i na jačanje vlastitih domaćih proizvodnih kapaciteta, u okviru šireg strateškog nadmetanja s drugom po veličini svjetskom ekonomijom.

Pravila koja će biti objavljena ove nedelje uključiće kontrolu izvoza tehnologije za proizvodnju čipova koji su označeni kao 14-nanometarski ili napredniji. Takođe će proširiti takozvano pravilo o stranim direktnim proizvodima na više kineskih organizacija.

Pravilo o direktnom stranom proizvodu je posebno oštra trgovinska mjera jer nameće ograničenja ne samo proizvođačima čipova u SAD, već i bilo kojoj kompaniji ili fabrici u svijetu koja se oslanja na američku opremu ili softver za proizvodnju čipova, piše Vašington post.

Time će kompanije bilo gdje u svijetu biti spriječene da prodaju određene napredne čipove kineskim kupcima bez dozvole vlade SAD ako kompanije koriste američku tehnologiju za proizvodnju čipova, ističe list uz pojašnjenje da na planeti gotovo da ne postoji poluprovodnik koji nije napravljen američkim alatima ili dizajniran softverom koji je nastao u SAD.

Nova pravila Bajdenove administracije, naglašava Vašington post, predstavljaju jedan od najznačajnijih napora američke vlade da obuzda napore Pekinga da iskoristi tehnologiju za postizanje globalne prednosti u vojnom i ekonomskom smislu.

Analitičari kažu da će nova pravila uticati na mnoštvo kineskih kompanija koje koriste vrhunske AI čipove napravljene američkim alatima ili dizajnom, uključujući vodeće kineske proizvođače elektronike i internet platforme.

Nova pravila Bajdenove administracije posljednji su u nizu poteza s ciljem sputavanja ambicija Pekinga da napravi oružje sledeće generacije i automatizovane sisteme nadzora velikih razmjera, ukazuje Njujork tajms.

Vašington planira da ograniči prodaju mikročipova proizvedenih u SAD najmoćnijim kineskim digitalnim projektima, što bi moglo ograničiti sposobnost velikih akademskih institucija i internet kompanija poput Alibabe i Tensenta da nabave djelove potrebne za izgradnju vodećih centara baza podataka i super računara.

Kina je, naglašava Njujork tajms, koristila superkompjutere za invazivne sisteme nadzora koji ciljaju na etničke manjine poput Ujgura u Sinđijangu. Druge je Peking koristio za modeliranje nuklearnih eksplozija i dizajniranje oružja sledeće generacije koje bi moglo da izbjegne američku odbranu.

Dok Bajdenova administracija priprema nove kontrole izvoza poluprovodnika Kini, ujedno pokušava da uvuče i ključne saveznike kako SAD ne bi bile jedina zemlja koja postavlja ograničenja, piše Volstrit džurnal pozivajući se na izvore.

Zajedničke kontrole izvoza SAD, Japana, Južne Koreje i evropskih zemalja mogle bi značajno ograničiti kinesku industriju čipova jer te zemlje, naglašava list, drže gotovo monopol nad proizvodnjom i prodajom ključne opreme i softvera potrebnog za izradu najnaprednijih čipova.

SAD su se već uključile u diplomatske napore da ograniče kineski pristup mašinama, pozivajući holandsku vladu da blokira planove kompanije ASML Holding NV da proda kritičnu opremu Kini.

Industrija poluprovodnika rođena je u SAD, ali se posljednjih decenija preselila van zemlje, uglavnom na Tajvan, Južnu Koreju i Kinu, što mnogi američki zvaničnici i kongresmeni vide kao zabrinjavajuću ranjivost u nacionalnoj bezbjednosti.

Napredni čipovi su, ocjenjuje Volstrit džurnal, sve više stub geopolitičke moći koji podupiru i vojne sisteme i mogućnosti obrade podataka neophodne za pokretanje moderne ekonomije.