Usvajanjem prijedloga zakona opozicione SDP o uvođenju apsolutnog moratorijuma u narednih šest mjeseci bi se smatra on, urušila likvidnost i stabilnost bankarskog, finansijskog i ekonomskog sistema.

"Mjesečna naplata anuiteta od plasiranih sredstava banaka uvećanih za kamatu je na nivou od 100 miliona eura. Uz teorijsku projekciju zahtjeva svih klijenata, za šest mjeseci to je 600 miliona eura manje u bankarskim kanalima za replasmane. Ovo utiče na raspoloživost sredstava za ispunjenje zahtjeva za nove kredite za likvidnosti, investicije, potrošnju.

Prijedlog zakona zabranjuje i obračun kamata, naknada, zatezne kamate ili pokretanje naplate, što obesmišljava poslovanje banaka. Poništavanje prava na ugovorom definisanu kamatu, gdje se zabranjuje i naplata dospjelih potraživanja direktno utiče na prihode banke, računovodstveno se rezervacije dižu na neprirodni nivo, koji direktno utiče na adekvatnost kapitala banaka, a nelikvidnost i nesolventnost po sili zakona izaziva mjere regulatora. Realna je reakcija akcionara u zaštiti prava na poslovanje, koje je usaglašeno sa domaćim zakonodavstvom i međunarodnim pravima na zaštitu investicije, ambasada zemalja iz kojih dolaze investitori i međunarodnih finansijskih organizacija, koje potenciraju stabilnost i održivost ekonomskih sistema.", kazao je Pejaković Pobjedi.

Na kraju juna 2020. banke u Crnoj Gori su, kako je rekao, ostvarile rezultat za 56 odsto manji u odnosu na uporedni period 2019, što je bilo uslovljeno formiranjem dodatnih rezervi za kreditne gubitke, kao i smanjenim neto prihodom od naknada i kamata, jer su se banke odrekle nadoknada za obradu zahtjeva za moratorijum, provizija od korištenja bankomata, nadoknada kod elektronskog bankarstva, a tu je i smanjenje potražnje za kreditima i rast troškova obezvređenja aktive.

Potvrdio je da su banke u 2019. i 2020. ostvarile neto profit od 70 miliona eura odnosno da rezultat poslovanja banaka za dvije godine jeste na tom nivou, ali kaže da treba sagledati taj rezultat sa aspekta akcionara ili povrata na uloženi kapital ili na ukupne plasmane, što ugao gledanja na ovaj rezultat umnogome mijenja.

"Dobro je da imamo likvidan i solventan bankarski sistem, jer nam je potreban za održavanje privrednih aktivnosti, a sjutra za razvoj. Da li ova logika nalaže da nakon bankarskog sistema novim zakonom napadnemo druge firme sa bijele liste Uprave prihoda? Uz koju cijenu za državu i atraktivnost za buduće investitore? Kod svake odluke treba raditi cost benefit analizu, počev od odgovornog domaćina u porodici, ali naravno i na nivou mikro i makroekonomije. Ovim zakonom nanijelo bi se više štete nego koristi svima", smatra Pejakovć.

Pejaković je kazao da je tokom prvog moratorijuma 65.000 klijenata je iskoristilo to pravo, vrijednosti oko 1,3 milijarde plasmana, gdje su banke upumpale 155 miliona eura u likvidnost sistema, odnosno 3,2 odsto vrijednosti BDP-a, što je održalo potrošnju za funkcionisanje privrede.

"Drugi moratorijum do 90 dana je uveo diskreciono pravo bankama za pristup ovoj mogućnosti u prolongiranju obaveza, ali je takođe bio značajan jer rizik plasmana opet pada na banke. Ukupni krediti čija je otplata stopirana u okviru drugog moratorijuma iznosili su 176,3 miliona eura. Do kraja godine na obavezni moratorijum može računati 15.000 građana koji su od 30. marta 2020. ostali bez posla. Do kraja avgusta ove godine moratorijum je pravnim licima za više od 350 miliona eura bruto kredita ili za 2.238 kreditnih partija privrede.

Osim toga, na kraju februara ove godine je za 777 korisnika iz sektora turizam, šumarstvo i ribarstvo odložilo naplatu 73 miliona eura kredita, odnosno 61 odsto svih odobrenih kredita u tom sektoru", naveo je Pejaković.

Podsjetio je da je pored moratorijuma, značajnija pomoć banaka je bila kroz restrukturiranje potraživanja i odobravanje grejs perioda ranjivim sektorima od 12 do 36 mjeseci.

"Možda marketinški nijesu ove mjere adekvatno prezentovane, ali sagledavanjem podataka i izloženosti riziku komercijalnih banaka, uz očuvanje likvidnosti, moramo biti zadovoljni. Sva infrastruktura kojom raspolažu banke u EU prevashodno kroz garancije države, ECB upumpavanjem hiljade milijardi eura u očuvanje privrede i finansijskog sistema, Crnoj Gori nijesu dostupni. Dobrodošla je podrška EU kroz bespovratna sredstva od 53 miliona eura za državu, ali nijesmo članica pa je i iznos primjeren status", zaključio je.