"Takmičarski dio nagradnog konkursa „Ljepota kristala 2020“ počeo je 29. januara i trebalo je da bude završen sredinom aprila. Zbog situacije uzrokovane epidemijom korona virusom, obustavom nastave u školama i poštujući preporuke nadležnih institucija, takmičenje, odnosno proglašenje pobjednika odgođeno je za jul.

Takmičenje je bilo namjenjeno učenicima VII, VIII i IX razreda osnovnih škola, kao i učenicima svih razreda srednjih škola i organizovalo se u dvije osnovne kategorije: rast kristala neorganske i organske soli, kao i u posebnoj kategoriji za srednje škole – sinteza i kristalizacija dvojne soli", saopšteno je iz JU SSŠ "Ivan Uskoković" Podgorica.

U skladu sa izborom kategorije, Zavod za metrologiju je kako se dodaje svim učesnicima poslao hemijske supstance potrebne za dobijanje kristala, kao i uputstva za pravljenje kristala.

"Svi učenici osnovnih i srednjih škola koji su se prijavili za istu kategoriju dobili su supstance identičnog hemijskog sastava, mase i čistoće.Zadatak tročlanih takmičarskih ekipa je bio da u roku od devet sedmica, koliko traje takmičenje,  dobiju što veći i pravilniji monokristal.Cilj takmičenja bio je da učenici prošire teorijska i praktična znanja iz hemije, upoznaju se sa osnovnim tehnikama laboratorijskog rada i metodologijom naučnog istraživanja", saopšteno je iz podgoričke srednje škole.  

U navedenim kategorijama pobjednike takmičenja, po propisanim kriterijumima, izabrao je žiri u sastavu: magistar hemije Alen Bjelopetrović iz Hrvatske udruge kristalografa, dr Zorica Leka sa Metalurško-tehnološkog fakulteta Univerziteta Crne Gore, kao i predstavnice Zavoda za metrologiju Tamara Bošković Begenišić i Naina Čuturić Knežević.

SSŠ „Ivan Uskoković“ iz Podgorice na ovom takmičenju je predstavljalo pet ekipa.

Članice ekipe: Anđela Delibašić, Ana Vidaković i Jelena Tripunović, osvojile su prvo mjesto u kategoriji rast kristala organske soli i nagrađene su tablet računarima.

U kategoriji rast kristala neorganske soli, drugoplasirana ekipa u sastavu: Ljubica Vukić, Tamara Vuković i Đorđe Vujović, nagrađena je akcionim kamerama.

Mentor nagrađenim ekipama bila je Biljana Kljajić, prof. hemije, koja je uručila nagrade pobjedničkim timovima u prostorijama Škole uz poštovanje mjera i preporuka Nacionalnog koordinacionog tijela za zarazne bolesti.

"Kada je naše odeljenje prof.hemije obavjestila o nagradnom konkursu,nijesam mnogo razmišljala,te sam se prijavila za učešće.Iz hemije smo učili o rastvorima,a pošto smo od Zavoda za metrologiju dobili organsku so za pravljenje kristala,imali smo priliku da prema uputstvu i uz instrukcije naše mentorke pripremimo zasićeni rastvor organske soli.Zatim smo pripremljeni rastvor filtrirali,a nakon nekoliko dana su se pojavili mali kristali od kojih je trebalo odabrati jedan pravilan sa lijepo razvijenim površinama i oštrim ivicama. Ja sam imala zadatak da koncem vežem kristal koji smo odabrali,a zatim smo ga uronili u čašu sa zasićenim rastvorom i pratili njegov rast.Tokom rada smo vodili laboratorijski dnevnik ,zapisivali postupak rada i bilježili zapažanja. Ovo je za mene bilo divno iskusto i mislim da, kada bi bilo više ovakvih i sličnih projekata, da bi lakše razumjeli i savladavali školsko gradivo", kazala je prilikom uručivanja nagrada učenica Jelena Tripunović.

Učenik Đorđe Vujović istakao je da ga je i u osnovnoj školi interesovala hemija, posebo eksperimentalni rad, pa se zato i prijavio na konkurs.

"Pošto su sve ekipe od Zavoda za metrologiju dobile odgovarajuće soli,iste mase,približnog sastava i čistoće,kao i uputstvo za rad,u razgovoru sa našom profesoricom smo zaključili da oblik i veličina kristala zavise od uslova u kojima on raste.Ja sam onda istraživao o tome kako faktori spoljašnje sredine(prašina,svjetlost,temperatura,buka…) utiču na rast  kristala.

Poručio bih mojim vršnjacima,srednjoškolcima, da se više uključuju u vannastavne aktivnosti i tako korisno ispune svoje slobodno vrijeme”,istakao je Vujović.