Mej i Makron prisustvuju ceremoniji otkrivanja spomen obeležja britanskim vojnicima koji su poginuli tokom bitke za Normandiju.

Makron će se zatim sastati sa predsjednikom Sjedinjenih Država Donaldom Trampom na američkom vojnom groblju na plaži Omaha.

Šta je Dan D?

Britanske, kanadske i francuske trupe napale su njemačke snage na obalama sjeverne Francuske 6. juna 1944.

Ovo je bila najveća vojna operacija do tada u istoriji i označila je početak oslobađanja sjevero-zapadne Evrope od nacističke okupacije.

Dan D obuhvata gotovo istovremeno slijetanje desetina hiljada vojnika na pet različitih plaža u Normandiji.

Nakon više od godinu dana priprema, Dan D je trebalo da počne 5. juna, jer je procijenjeno da je tad najveća vjerovatnoća da se poklope mirno more, pun mjesec i nizak nivo vode u zoru.

Ipak, oluja je operaciju odložila za 24 časa - za 6. jun.

Dan D je vojni termin za prvi dan operacije.

Šta se dogodilo tog dana?

Vazdušno-desantne jedinice spustile su se iza leđa neprijateljskih linija u ranim časovima tog dana, dok je hiljade brodova prilazilo obali Normandije - kako bi izveli glavni napad.

Iako su očekivali invaziju, njemački generali su vjerovali da je prvobitni napad samo diverzija.

Plan obmane koji je primijenjen nedeljama prije napada, naveo je Njemce da pomisle da će glavna invazija biti „dublje" na obali.

Taj faktor iznenađenja pomogao je britanskim jedinicama da naprave uporište na plaži kodnog naziva Gold.

Zatim su se kanadske snage iskrcale na drugoj plaži - Džuno, a Britanci na Sord.

Američki vojnici uspjeli su da se domognu najzapadnije plažu - Juta, bez velikih gubitaka.

Međutim, na obližnjoj Omaha plaži, američke trupe pretrpjele su velike gubitke.

Prepreke na moru i bombardovanje Njemaca nisu urodili plodom i Amerikanci su uspjeli da slome otpor nacističkih trupa.

Ubrzo posle ponoći, tri britanske i američke vazduhoplovne divizije, koje su brojile više od 23.000 vojnika, sletjele su kako bi s boka zaštitile obale.

Bezbroj brodova i plovnih objekata skupilo se na određenom mjestu u kanalu Lamanš - svi oni nosili su šifrovano ime Pikadili cirkus.

U 06:30 ujutro prvih pet jurišnih odreda stiglo je do obala, a „pokrivala" ih je topovska vatra sa brodova.

Tokom dana trupe su sletjele na plaže. Do ponoći, Saveznici su napravili mostobrane i potisnuli Njemce sa Golda, Džuna, Sorda i Jute.

Skoro 7.000 brodova i desantnih čamaca bilo je uključeno u operaciju.U iskrcavanju je učestvovalo ukupno 156.000 ljudi i 10.000 vozila.

To vjerovatno ne bi bilo moguće da nije bilo snažne podrške iz vazduha i sa mora, gdje su savezničke snage bile mnogo moćnije od njemačkih.

Ipak, tog Dana D poginulo je 4.400 vojnika, dok je 9.000 ranjeno ili nestalo.

Ukupni gubici na strani Njemaca nisu poznati, ali se procjenjuju između četiri i devet hiljada ljudi.

Na hiljade francuskih civila nastradalo je tada u savezničkom bombardovanju.

Premda su na Dan D savezničke snage stvorile uporište na francuskoj obali, i dalje je postojala mogućnost da ih Njemci potisnu ka moru.

Trebalo je da sačuvaju položaje i izgrade utvrđenja brže nego što njemački vojnici uspiju da povrate izgubljeno.

Napredovanje kroz uske uličice i dobro branjene gradove Normandije teklo je sporo.

Na kraju, Saveznici su uspjeli da nanesu poraz neprijatelju i uz značajnu podršku vazdušnih snaga savladaju jak otpor Njemaca. Cijena je bila visoka.

Do oslobođenja Pariza - u avgustu 1944. godine, oko deset odsto vojnika, koji su se iskrcali u Normandiji, poginulo je, nestalo ili su bili ranjeni.

Izvor: BBC na srpskom