Na svakog zaposlenog u Crnoj Gori dođe jedan koji je na teretu, bilo države, kao penzioner ili primalac socijalne pomoći ili na teretu zaposenog koji ga kao nezaposlnog izdržava.

Tu se priča ne završava a stvari postaju još komplikovanije. Od radno zaposlenih državna administracija upošljava njih trećinu. Dakle trećina crnogorskih radnika platu prima direktno iz budžeta koji se opet puni na osnovu poreza i doprinosa. Iako više niko ni ne spori da crnogorska administrcija zapošljava mnogo više nego što joj je potrebno i već godinama se prave planovi da se broj zaposlenih u državnoj administraciji smanji, njihov broj se samo povećava.

Nema izbora u suverenoj Crnoj Gori koji kao svoj nusproizvod nijesu donijeli i neku novu opštinu. Gusinje, Petnjica, Tuzi… Vrlo je vjerovatno da ćemo u nekim novim ciklusima dobiti i nove lokalne administracije u Golubovcima, Sutomoru ili Petrovcu. I iz tih sredina stižu zahtjevi za novim opštinama. Međutim, od dvadeset i kusur crnogorskih opština samo njih trećina je sposobna da sama sebe izdržava. Ostatak se izdržava iz budžeta  kroz ono što se naziva egalizacionim fondom. Dakle, država sve izjednači tako što im podijeli plate.

“U takvom sistemu od Crne Gore se traži da uradi nešto. Niti se smanjuje broj državnih funkcionera, niti se pokreće proizvodnja, poklanjaju se stanovi direktorima državnih preduzeća, monopoli se daju kumovima, a sta se radi? Pomjera se rok za odlazak u penziju. I to se predviđa rješenje koje imaju samo tri članice OEBS-a, sve tri ultra bogate i socijalno uređene države”, kaže Boris Raonić iz Građanske Alijanse.

Te tri države su Izrael, Island i Norveška. Svaka iz svog razloga, a najčešći je nedostatak radne snage a obilje radnih prilika, kvotu za penzionisanje muškaraca drže na broju 67.

Sa druge strane u Crnoj Gori je otprilike sličan matematički odnos da dobiješ na lutriji ili da dobiješ zaposlenje. Crna Gora očigledno samo želi da one koji rade zadrže u tom odnosu koliko je duže moguće, kako ne bi postali korisnici Fonda PIO. Jer da bi taj Fond mogao da isprati sve svoje izdatke od priliva u njegovu kasu onda bi matematički odnos bio tri naprama jedan. Ili, tri zaposlena da uplaćuju doprinose u Fond da bi jedan penzioner primio penziju. A svi znamo da toga odavno nema a svi su izgledi da ga zadugo neće ni biti.

Još jedan pokazatelj je porazan, u samo sedam crnogorskih opština zaposleni su većina. Dakle u dvije trećine Crne Gore oni koji rade predstavljaju manjinu u odnosu na one koji su ili odrasla a izdržavana lica ili primaoci penzija i socijalne pomoći. Zato država dotira stotine miliona godišnje u ove svrhe.

Zatvara rupe najčešće preraspodjelom iz onog što nam donosi turizam ili iz zajmova koje sve češće uzimamo. Inače, turizam kao najjača crnogorska privredna grana državi donoi skoro četvrtinu bruto domaćeg proizvoda. I po tom smo lideri i to planetarni.

Sad, da li je dobro bazirati četvrtinu ekonomije na nečemu što pored objektivih faktora zavisi i od hira prosječnog turiste bolje je da nikad ne saznamo.