Ona je poplavljena tokom izgradnje brane na rijeci Grihalva prije 40 godina, ali je zbog suše vodostaj se jezera Nesauakojotl toliko opao, da se crkva ponovo pojavila na površini. 

Ovo nije prvi put da se takozvani Santjagov hram pojavi na površini: 2002. je vodostaj bio toliko nizak da su ljudi mogli da ušetaju u staru crkvu. 

“Ljudi su slavili. Dolazili su na izlete i druženja. Prodavao sam im ribu”, kaže ribar koji sada nudi ture čamcem oko hrama. 

Crkva je sagrađena u kolonijalno doba kada je u ovaj dio Meksika došao španski fratar Bartolomeo de las Kasas. 

Las Kasas, prvi biskup Čijapasa, savezne države Meksika, u početku nije imao ništa protiv porobljavanja lokalnog stanovništva, ali se kasnije pokajao i zalagao za ukidanje robovlasništva. Upravo on je uspio da ubijedi kralja Karlosa da im vrati slobodu. Doduše, zbog toga su se pobunili konkvistadori i ostali doseljenici, pa je odluka brzo povučena. 

Kada je riječ o crkvi, ona je napuštena tokom epidemije kuge između 1773. i 1776, a ponovo je otkrivena u 20. vijeku.

B92