Današnji dan, 29. novembar, se u nekadašnjoj Jugoslaviji decenijama praznovao kao Dan Republike. Dan Republike obilježavao je godišnjicu Drugog zasijedanja AVNOJ-a u Jajcu 29. novembra 1943, kada su predstavnici partizanskog pokreta otpora proglasili federalno uređenje Jugoslavije i ustavotvornu skupštinu FNRJ 29. novembra 1945.

Praznik je proslavljan za svečanom trpezom, uz dva neradna dana, 29. i 30. novembar, a svečane akademije bile su organizovane u glavnim gradovima republika bivše SFRJ. Đaci prvaci tog dana su dobijali crvene pionirske marame, a dijeljena su i ordenja.

Krajem novembra 1943, u Jajce su stigle delegacije predstavnika naroda iz svih krajeva Jugoslavije. Na zasijedanju, u lokalnom Domu kulture, bilo je prisutno 142 delegata. Predsjedavao je predratni predsjednik skupštine Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca doktor Ivan Ribar.

Odluke Drugog zasijedanja AVNOJ-a pročitane su nešto pred ponoć 29. novembra, pa je taj datum uzet kao datum njihovog donošenja. AVNOJ je konstituisan u zakonodavno i izvršno predstavničko tijelo Jugoslavije.

Kao najviši izvršni i naredbodavni organ narodne vlasti konstituisan je Nacionalni komitet oslobođenja Jugoslavije (NKOJ), koji je imao sva obilježja narodne revolucionarne Vlade.

Izbjegličkoj Vladi i kralju Petru Drugom Karađorđeviću zabranjen je povratak u zemlju. Donijeta je odluka da se ne priznaju obaveze i odluke koje je u inostranstvu u ime Jugoslavije sklopila izbjeglička vlada.

Kao posebna odluka AVNOJ-a Josipu Brozu Titu dodeljena je titula "maršal Jugoslavije", na osnovu predloga koji je postavila slovenačka delegacija.

Dan Republike se zvanično više ne obilježava u državama nastalim raspadom SFRJ.

(rtcg)