Crna Gora je na Međuvladinoj konferenciji u Luksemburgu otvorila Pregovaračko poglavlje 17 koje se odnosi na ekonomsku i monetarnu uniju.

Prijedlog pregovaračke pozicije Crne Gore za Poglavlje 17 dostavljen je Evropskoj komisiji 11. maja 2017. godine i očekivanja Vlade su bila da će se Poglavlje 17 otvoriti do kraja 2017. godine.

“Dakle, sa zakašnjenjem od skoro 14 mjeseci zvanično je otvoreno Poglavlje koje se odnosi na ekonomsku i monetarnu uniju. Postavlja se pitanje kakav će biti odnos Evropske komisije, Evropska centralna banka i institucije koja se bavi ekonomijom svih članica EU (ECOFIN) prema Crnoj Gori kada je u pitanju monetarna politika i da li će  Brisel dozvoliti korišćenje eura kao valute državi koja nije članica Evropske monetarne unije i članica EU”, kazala je Popović.

Podsjeća da je Crna Gora još 2002. godine izvršila konverziju njemačke marke u euro, prije nego što je ECOFIN donio odluku da se zabranjuje unilateralno uvođenja eura u monetarni sistem neke dražve koja nije članica EU.

“EU nije mogla spriječiti jednostrano uvođenje eura iz razloga što je euro globalna valuta kojom se trguje i nemoguće je zabraniti bilo kome da kupi euro, kao u ostalom, bilo koju drugu robu”, navela je Popović.

Međutim, ističe ona, prema EU pravilima, da bi jedna država mogla koristiti euro kao svoju valutu mora da bude članica EU i da poštuje sve kriterijume Ugovora iz Mastrihta.

“Tek nakon toga država može da uđe u Evropsku monetarnu uniju. Dakle, enigma je šta će odlučiti Evropska komisija, Evropska centralna banka i ECOFIN od dana otvaranja Pregovaračkog poglavlja 17. Ono što je jasno je da Crna Gora ne ispunjava ni jedan uslov kada je u pitanju vođenje monetarne politike, posebno korišćenje eura kao spostvene valute”, navodi Popović.

Podsjeća da nismo članica Evropske monetarne unije koja podrazumijeva-jedinstvenu valutu članica, jedinstvenu monetarnu politiku koju vodi Evropska centralna banka, koordinaciju među državama članicama u formiranju ekonosmkih politika, koordinaciju fiskalne politike kroz ograničavanje javnog duga i budžetskog deficita.

“Ono što čeka Crnu Goru je potpuno poštovanje kriterijuma iz Mastrihta, jer je to osnovni uslov za ulazak Crne Gore u Evropsku monetarnu uniju, a to onda otvara prostor da se dijalogom sa EU razriješi pitanje korišćenja eura. Kriterijuma iz Mastrihta podrazumijevaju: visok stepen stabilnosti cijena; održivo stanje javnih finansija; stabilnost kamatnih stopa na dugoročne vladine obveznice; budžetski deficit ne smije biti viši od tri odsto BDP-a, a javni dug ne viši od 60 osto BDP-a. Najproblematničniji uslov je da država koja želi da se učlani u EU, najmanje dvije godine prije učlanjenja u monetarnu uniju mora održati stabilnost nacionalne valute u odnosu na euro. Ovo otvara pitanje nacionalne valute u odnosu na euro. Ovo otvara pitanje hoće li se od Crne Gore zahtijevati uvođenje vlastite valute, da bi se ispunio ovaj kriterijum”, zaključila je Popović.