"U uslovima niskih stopa rasta BDP-a, težnja da se podstaknu investicije i otvore nova radna mjesta izdvajaju se kao prioriteti pa se potencijalni investitori često glorifikuju od strane javne administracije a razvojni i prostorni planovi se nerijetko prilagođavaju njihovim interesima. Odlični primjeri su prostorno planiranje i izgradnja u obalnom području. U javnim institucijama, posebno od političkih čelnika, su se nerijetko mogle čuti izjave kojima se na procjene uticaja i proces planiranja uopšte gleda kao na biznis barijeru. Pored ovoga, podrška zaštiti životne sredine je više deklarativne prirode nego što postoji stvarna spremnost da se dosljedno sprovedu napredna zakonska rješenja i strategije koje se često donose u procesu usklađivanja domaćih sa EU politikama i međunarodnim standardima. Pokazalo se da su procjene uticaja nerijetko bile „žrtve“ ovakvih okolnosti i da su pod pritiskom da se što prije omoguće i realizuju određene investicije one pretvarane u „advokate“ planova, programa ili projekata, gubeći tako svoju primarnu funkciju prepoznavanja i kontrole značajnih negativnih uticaja na životnu sredinu i osiguravanja održivog razvoja", smatraju iz NVO Green Home.

Kako kažu, postoje takođe i pozitivni primjeri kada su u pripremi i realizaciji određenih planova i projekata rađena temeljna istraživanja relevantih segmenata životne sredine i detaljno utvrđivani uticaji plana ili projekta na postojeće stanje. 

"Međutim, čak i u slučajevima kvalitetnih procjena u kojima su utvrđene adekvatne mjere ublažavanja, sprovođenje tih mjera i praćenje stanja životne sredine uglavnom nijesu na zadovoljavajućem nivou.

Još jedna okolnost koja ne ide na ruku dosljednoj i djelotvornoj implementaciji procjena uticaja je široko rasprostranjena korupcija. Kao što su pokazale nedavne istrage i sudski procesi, prostorno planiranje i upravljanje prirodnim resursima odnosno izdavanje dozvola i odobrenja za izvođenje projekata predstavljaju pogodno tlo za korupciju, posebno u područjima koja su atraktivna za razvoj. Uz koruptivne radnje, privatni interesi pojedinaca stavljaju se iznad zahtjeva održivosti pa se samim tim prostor za kvalitetnu primjenu procjena uticaja sužava", dodaje se u saopštenju.

Iz ove NVO kažu da su brojni faktori koji negativno utiču na implementaciju procjena uticaja na životnu sredinu. 

"Naime, na nivou donosioca odluka nema spremnosti da se deklarisani principi i utvrđeni ciljevi sprovedu i podrže neophodnim finansijskim i ljudskim resursima, objektivnom ocjenom rezultata i odgovornošću za njih. U takvim uslovima, mnoge procedure, pa i same procjene uticaja se više sprovode da bi se zadovoljila forma nego da bi se suštinski sagledali problemi i utvrdila rješenja koja garantuju najbolje ishode po životnu sredinu. Takva klima oblikuje rad zaposlenih u javnoj upravi a takođe joj se prilagođavaju  predstavnici privatnog sektora, odnosno akteri kao što su investitori i profesionalne kompanije koje se javljaju kao obrađivači PU i SPU. Kapaciteti administracije koja sprovodi procjenu uticaja i stratešku procjenu su ograničeni, posebno na lokalnom nivou i prevashodno u pogledu broja zaposlenih, ali takođe i u pogledu ključnih kompetencija potrebnih za sprovođenje postupaka. U pojedinim opštinama na primjer, sve poslove zaštite životne sredine obavlja samo jedna osoba, a ima slučajeva kada ta osoba pored ovog seta zadataka ima i druga zaduženja", saopšteno je.

Unaprjeđenje sprovođenja procjena uticaja i krajnje njihove primjene kako kažu zahtijeva zajednički rad i sinergiju svih aktera u procesu. 

"Stoga će NVO Green Home organizovati okrugli sto na temu “Procjena uticaja i strateška procjena uticaja na životnu sredinu kao instrumenti zaštite životne sredine” kako bi se diskutovalo o problematici koja postoji u ovoj oblasti a s ciljem pronalaženja najboljih rješenja za stavljanje procjena uticaja na životnu sredinu u pravu funkciju instrumenata za zaštitu životne sredine", saopšteno je.

Pomenuti okrugli sto biće organizovan u srijedu, 7. februara u hotelu Podgorica.