Danas na istim političkim stajalištima, jedan potomak četnika a drugi partizana, smatraju da će njihovim potpisom biti okončana dioba za koju misle da je jedna od najdužih i najtežih u Crnoj Gori.

Mirenje mrtvih nije strogo crnogorski izum, dešavalo se i dešava slično širom Balkana. Sve u pokušaju revizije istorije i njenog novog čitanja. I njene upotrebe u svrhu dnevne politike. Iako su duže od sedam decenija pod zemljom četnici i partizani su izgleda vrlo aktivni i vrlo agilni u aktuelnom političkom životu.

Dvije ideologije oličene u dva pokreta ,voljom aktuelnih političara i dalje čine aktivan dio politike. I dok nacionalizam ne napušta prostore Balkana još od smrti Jugoslavije, komunisti više nijesu u modi. Iako su partizani jedini nesporni antifašistički pokret na Balkanu i na kraju krajeva pobjednici u drugom Svjetskom ratu.

„Nema više ni četnika ni partizana. Malo je koji od njih živ. A svi su rehabilitovani odmah poslije rata i u Jugoslaviji su potomci četnika i partizana živjeli zajedno. Nisu rehabilitovani samo zločinci a tu vrstu ideologije neko bi danas da rehabilituje“, kaže za Kodex sekretar Saveza Komunista Crne Gore, Pavle Darmanović.

I zaista, da li je potrebno pomirenje mrtvih zarad njihovih pokoljenja? Možda i jeste, kaže Darmanović, ali u svemu treba imati mjere. Ne mire se danas četnici i partizani pomirenja radi.

„Umjesto priče o pomirenju koje se dogodilo odmah poslije rata ustvari se radi o korišćenju  nekih tema za svrhe dnevne politike. To je, mišljenja sam, pokušaj omasovljenja nekih partija od strane njihovih lidera, odnosno onih koji bi da zapale kuću kako bi je potom mogli gasiti zarad ličnih i političkih interesa“, decidan je Darmanović.

Iako je nakon 73 godine teško naći živog četnika ili partizana ima onih koji zastupaju njihove interese. Koji pričaju o strahotama bratoubilačkog rata i nude oproštaj za sve žrtve. Koji nude pomirenje mrtvih u nadi da će pomiriti njihove potomke. Pritom se uloga jednih i drugih izjednačava.

„Govoriti o bratoubilačkom ratu u vremenima drugog Svjetskog rata ne stoji. Samo su partizani bili oslobodilački pokret dok su se četnici stavili na stranu okupatora. Kako se može onda govoriti o bratoubilačkom ratu ako se borite protiv sluga okupatora? “ pita se sekretar Saveza Komunista Crne Gore, Pavle Darmanović.

Možda je najveći nedostatak u cjelokupnoj priči ustvari to što više skoro i da nema živih četnika i partizana. Da ih ima, možda bi njihov glas o ovom pomirenju mrtvih mogao biti drugačiji ili presudan. Ovako, u opštoj reviziji istorije i svakodnevnom saznavanju da je ona dojučerašnja bila laž a ova što važi od juče ustvari istina može se govoriti i o pomirenju mrtvih. Jer šta je preče za Crnu Goru trećeg milenijuma nego da se pomire četnici i partizani.