Američko istraživanje pokazalo je da kretanje suncokreta za Suncem izaziva njihov unutrašnji biološki sat, a promjene mjesta cvijet čine većim i privlačnijim pčelama.

"Ovo je prvi poznati primjer da rast neke biljke zavisi od njenog unutrašnjeg sata i da to ima čak i evolucijske posljedice", rekla je vođa istraživanja Stejsi Harmer s Kalifornijskog univerziteta, prenosi N1.

Naučnici od 1898. posmatraju kako suncokreti počinju dan okrenuti ka istoku i tokom dana se polako okreću prema zapadu, da bi se noću ponovo vratili na istok. Niko dosad nije uspio da shvati šta reguliše taj proces.

Kako bi ustanovili da li je u pitanju biološki sat ili se biljke kreću po nekom predodređenom rasporedu, američki biolozi sproveli su niz eksperimenata. Prvo su suncokrete privezali tako da ne mogu da se pomjeraju, a zatim su ih postavili u posude koje su na početku dana okrenuli na zapad, suprotno od signala koje uobičajeno dobijaju od Sunca. Time su uspjeli da im poremete ritam.

Zatim su ih postavili u laboratoriju s fiksiranim vještačkim svijetlom i ustanovili da su se suncokreti nekoliko dana pomjerali naprijed-nazad.

"To je ponašanje kakvo očekujete od mehanizma koji pogoni unutrašnji sat", rekla je Harmen.

Naučnici su potom napravili vještačko svijetlo koje se kreće od istoka prema zapadu. Suncokreti su uspjeli da usklade svoje pokrete u skladu s kretanjem svijetla kada je ono pratilo 24-satni ritam, ali nisu kada je ritam promijenjen na 30 sati.

Sve to dovelo je istraživače do zaključka da je u suncokretima nešto povezano s 24-satnim ritmom kretanja.

Ali šta je to što zapravo izaziva kretanje suncokreta? Naučnici su ustanovili da jedna strana stabljike, zavisno do doba dana raste brže od druge strane. A to dovodi do toga da biljka njiše svojim cvijetom.

Harmer je objasnila da je takav tip rasta drugačiji od redovnog rasta suncokreta i javlja se na dnevnoj bazi, odnosno u 24-satnom ritmu. Pokazalo se da je to za biljku važno jer su one okrenute od Sunca tokom eksperimenata imale 10 odsto manje listove od prosječnih.

Takođe, suncokreti koji su ujutru bili okrenuti ka istoku privukli su pet puta više pčela od onih vještačko okrenutih na zapad. To pokazuje da postoji evolucijska korist od toga što suncokreti "jure" za Suncem.

"Pčele vole tople cvjetove", objasnila je Harmer u radu objavljenom u časopisu Science, piše N1.